فهرست مطالب
مقدمه
این آیین‌نامه به استناد آیین‌نامه مصوب جلسه شماره ۸۸۹ تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۳۰ شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای مقاطع کاردانی / کارشناسی / کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی دانشگاه پیام نور و نیز بر اساس مأموریت دانشگاه طبق بندهای ۲ و ۳ و ۷ ماده ۱ اساسنامه مصوب مورخ ۱۳۹۶/۰۴/۲۵ دانشگاه پیام نور تهیه و تدوین گردیده است.
- ماده ۱: هدف از تدوین این آیین‌نامه انتظام بخشیدن به امور تحصیلی دانشجویان از طریق تعیین چارچوب قانونی برای اجرای هماهنگ، یکپارچه و صحیح برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه پیام نور به‌منظور تربیت نیروی انسانی متخصص، متعهد، آشنا با علم و آخرین دستاوردهای علمی و منطبق با نیازهای جامعه، در راستای بهره‌گیری بهینه از ظرفیت‌های موجود برای ارتقای سطح کیفی آموزش و پژوهش در دوره کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی آموزشی – پژوهشی است.
مواد عمومی
- ماده ۲ : شرط ورود به دانشگاه، تأیید شایستگی‌های علمی و عمومی از طریق پذیرفته شدن در آزمون ورودی و یا کسب پذیرش از دانشگاه طبق ضوابط و مقررات مصوب وزارت است.
- ماده ۳ : آموزش در دانشگاه مبتنی بر نظام واحدی و به زبان فارسی است.
تبصره: در صورت تشخیص دانشگاه، ارائه برخی دروس به زبان انگلیسی برای دانشجویان غیر ایرانی بلامانع است. - ماده ۴ : دانشگاه موظف است برای دوره‌ای که مجوز آن را از مراجع قانونی دریافت نموده است دانشجو بپذیرد و فقط برنامه‌های آموزشی و درسی که بر اساس ضوابط ابلاغی وزارت تدوین گردیده است را اجرا نماید.
- ماده ۵ : دانشجو موظف به پرداخت شهریه است که میزان آن طبق مصوبه هیئت امنا دانشگاه تعیین می‌شود.
- ماده ۶ : حضور دانشجویان در جلسات کلاس مطابق با نظام آموزشی دانشگاه و شیوه‌نامه اجرایی مربوطه می‌باشد.
- ماده ۷ : پیشرفت تحصیلی دانشجو در هر درس، توسط عضو هیئت‌علمی یا مدرس همان درس و بر اساس شرکت در فعالیت‌های کلاسی یا نتایج امتحانات ارزشیابی می‌شود.
- تبصره ۱ : دانشگاه به تشخیص خود می‌تواند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را به‌صورت متمرکز انجام دهد.
- تبصره ۲ : برگزاری آزمون برای دروس نظری و بخش نظریِ دروس نظری – عملی الزامی بوده و نحوه برگزاری آن با معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه است. همچنین نحوه ارزشیابی دروس عملی و بخش عملیِ دروس نظری – عملی بر عهده استاد درس مربوطه است.
- ماده ۸ : سقف مدت مجاز تحصیل در هر دوره محدود است و با اتمام سنوات مجاز، امکان تحصیل در آن دوره از دانشجو سلب می‌شود.
- تبصره : سقف مدت مجاز تحصیل طبق شیوه‌نامه اجرایی پیوست قابل افزایش می‌باشد.
مواد اختصاصی دوره کاردانی و کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته)
- ماده ۹: مدت مجاز تحصیل در دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته ۷ نیمسال و در دوره کارشناسی پیوسته ۱۴ نیمسال است. مدت مجاز تحصیل دانشجویان استفاده‌کننده از معافیت تحصیلی در دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته حداکثر تا ۵ نیمسال و برای دوره کارشناسی پیوسته حداکثر تا ۱۰ نیمسال و مدت مجاز تحصیل دانشجویان غیر ایرانی در دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته حداکثر تا ۴ نیمسال و برای دوره کارشناسی پیوسته حداکثر تا ۱۰ نیمسال است. همچنین افزایش سنوات برای این دسته از دانشجویان تا ۲ نیمسال امکان‌پذیر می‌باشد.
- ماده ۱۰: دانشجوی شاغل به تحصیل در کلیه دانشگاه‌های مورد تأیید وزارتین می‌تواند به‌صورت همزمان در رشته تحصیلی دیگری طبق شیوه‌نامه تحصیل همزمان در دانشگاه ادامه تحصیل دهد. طبق این شیوه‌نامه حداقل یکی از تحصیلات همزمان می‌بایست از نوع الکترونیکی باشد.
- تبصره: تحصیل همزمان دانشجویان استعدادهای درخشان دوره کارشناسی بر اساس مصوبات مراجع قانونی وزارت انجام می‌شود.
- ماده ۱۱: انتخاب حداقل ۶ واحد در هر نیمسال برای دانشجو الزامی است و حداکثر واحد انتخابی با رعایت دروس پیش‌نیاز بر اساس شیوه‌نامه مربوطه تعیین می‌شود.
- تبصره: درصورتی‌که دانشگاه به هر دلیل با حذف واحدهای درسی دانشجو موافقت کند و این امر منجر به کاهش تعداد واحدهای دانشجو از حدنصاب شود، آن نیمسال جزو سنوات تحصیلی وی محسوب می‌شود.
- ماده ۱۲: دانشجوی دوره کارشناسی پیوسته می‌تواند در صورت دارا بودن شرایط ذیل و موافقت مرکز / واحد، مشروط به امکان ادامه تحصیل در سنوات مجاز باقیمانده، رشته تحصیلی خود را تغییر دهد:
- حداقل ۱۲ واحد گذرانده با حداقل میانگین کل ۱۲
- دانشجویان هر مرکز / واحد فقط می‌توانند در رشته‌های فعال در همان مرکز / واحد تغییر رشته دهند.
- تبصره ۱ : دانشجو در طول دوره تحصیلی فقط یک‌بار می‌تواند با رعایت ضوابط تغییر رشته دهد.
- تبصره ۲ : در صورت تغییر رشته، معادل‌سازی دروس مطابق مقررات جاری دانشگاه انجام می‌گردد.
- ماده ۱۳: انتقال دانشجو در مقطع کارشناسی از سایر دانشگاه‌های داخلی مورد تائید وزارتین به دانشگاه در صورت نداشتن منع ادامه تحصیل و موافقت دانشگاه مبدأ و مقصد و بر اساس ضوابط و مقررات وزارتین و دانشگاه بلامانع است.
- ماده ۱۴: مراکز / واحدها موظفند برای هدایت تحصیلی دانشجویان از زمان پذیرش، یکی از اعضای هیئت‌علمی ترجیحاً مرتبط با رشته تحصیلی یا گروه آموزشی دانشجو را با نظر رئیس مرکز / واحد مربوطه به‌عنوان راهنمای آموزشی (مشاور تحصیلی) تعیین و بر اساس سازوکار مصوب دانشگاه بر نحوه عملکرد او نظارت کنند.
ماده ۱۵: نمره ارزشیابی از هر درس به‌صورت عددی از صفر تا ۲۰ محاسبه می‌شود و حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۰ است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۱۶: درصورتی‌که دانشجوی منصرف یا محروم از تحصیل در دوره کارشناسی پیوسته حداقل ۶۸ واحد درسی (شامل حداکثر ۱۰ واحد دروس عمومی و حداقل ۵۸ واحد از سایر دروس سرفصل دوره) را با نمره قبولی بگذراند و میانگین کل واحدهای گذرانده وی ۱۲ یا بالاتر باشد با درجه کاردانی ارزشیابی می‌گردد. در غیر اینصورت به چنین دانشجویی و همچنین به دانشجوی منصرف یا محروم از تحصیل در دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته صرفاً گواهی مبنی بر تعداد واحدهای گذرانده شده داده خواهد شد. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: مدرک کاردانی حسب درخواست رسمی دانشجو و صرف‌نظر از وجود دوره کاردانی مصوب در آن رشته یا مجری بودن دانشگاه محل تحصیل دانشجو صادر می‌شود.
ماده ۱۷: ملاک دانش‌آموختگی برای دوره‌های کاردانی، کارشناسی پیوسته و ناپیوسته، گذراندن کلیه واحدهای مصوب دوره و داشتن میانگین کل حداقل ۱۲ در پایان دوره است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۱۸: تاریخ دانش‌آموختگی، زمان اولین ثبتِ نمره آخرین درس دانشجو در سیستم جامع دانشگاهی است. (برگشت به فهرست مطالب)
ب: دوره کارشناسی ارشد
ماده ۱۹: مدت مجاز تحصیل در دوره کارشناسی ارشد ۱۰ نیمسال است و مدت مجاز تحصیل برای استفاده‌کنندگان از معافیت تحصیلی و دانشجویان غیر ایرانی ۶ نیمسال است. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره ۱: درصورتی‌که دانشجو در مدت مقرر دانش‌آموخته نشود دانشگاه اختیار دارد مدت تحصیل وی را حداکثر تا ۲ نیمسال افزایش دهد. این تبصره شامل استفاده‌کنندگان از معافیت تحصیلی و دانشجویان غیر ایرانی نیز می‌باشد.
تبصره ۲: تحصیل همزمان دانشجوی دوره کارشناسی ارشد بر اساس شیوه‌نامه تحصیل همزمان می‌باشد. طبق این شیوه‌نامه حداقل یکی از تحصیلات همزمان می‌بایست از نوع الکترونیکی باشد.
ماده ۲۰: تعداد واحدهای درسی در دوره کارشناسی ارشد حداقل ۲۸ و حداکثر ۳۲ است و از این تعداد ۴ تا ۶ واحد مربوط به پایان‌نامه و باقیمانده به‌صورت واحدهای آموزشی است. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: دانشجویان دوره‌های الکترونیکی (مجازی) به‌جای پایان‌نامه، واحدهای درسی جایگزین آن را می‌گذرانند.
ماده ۲۱: انتخاب حداقل ۶ واحد در هر نیمسال برای دانشجو الزامی است و حداکثر واحد انتخابی با رعایت سرفصل مصوب دوره تعیین می‌شود. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: درصورتی‌که دانشگاه به هر دلیل با حذف واحدهای درسی دانشجو موافقت کند و این امر منجر به کاهش تعداد واحدهای دانشجو از حدنصاب شود، آن نیمسال به‌عنوان یک نیمسال کامل جزو سنوات تحصیلی وی محسوب می‌شود.
ماده ۲۲: « تغییر رشته » یا « انتقال » دانشجوی دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه یا به سایر دانشگاه‌ها (دولتی و غیردولتی) ممنوع است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۲۳: نمره ارزشیابی هر درس به‌صورت عددی از صفر تا ۲۰ محاسبه می‌شود و حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۲ است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۲۴: دانشجو پس از انجام کار تحقیقاتی خود و تدوین پایان‌نامه و تأیید استاد راهنما، مجاز است در حضور هیئت‌داوران از پایان‌نامه خود دفاع کند. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۲۵: نمره پایان‌نامه از ۲۰ ارزشیابی شده و در میانگین کل محاسبه نمی‌شود و ارزشیابی آن به‌صورت کیفی و به شرح زیر انجام می‌شود: (برگشت به فهرست مطالب)
- مردود (کمتر از ۱۴)
- قبول با درجه:
– متوسط (۹۹/۱۵ – ۱۴)
– خوب (۹۹/۱۷ – ۱۶)
– خیلی خوب (۹۹/۱۸- ۱۸)
– عالی (۲۰-۱۹)
ماده ۲۶: ملاک دانش‌آموختگی، گذراندن کلیه واحدهای مصوب دوره، داشتن میانگین کل حداقل ۱۴ و موفقیت در دفاع از پایان‌نامه است. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره ۱: دانشگاه می‌تواند به دانشجویی که به هر دلیل نتواند در سنوات مجاز دوره تحصیلی را به پایان برساند، برابر ضوابط فقط گواهی گذراندن واحدهای درسی را اعطا کند.
تبصره ۲: تاریخ دانش‌آموختگی دانشجویان شیوه آموزشی – پژوهشی، روز دفاع و کسب درجه قبولی از پایان‌نامه است.
تبصره ۳: دانشجویان شیوه آموزشی الکترونیکی، پس از گذراندن کلیه دروس دوره و کسب معدل حداقل ۱۴ دانش‌آموخته می‌شوند و تاریخ دانش‌آموختگی ایشان، اولین ثبتِ نمره آخرین درس در سیستم جامع دانشگاهی می‌باشد.
ماده ۲۷: چنانچه دانشجو در حین تحصیل و انجام پژوهش و تدوین پایان‌نامه، مرتکب تخلف علمی (جعل، تقلب، رونوشت برداری، دستبرد ادبی و مانند این‌ها) شود و این موضوع طبق شیوه‌نامه مصوب موسسه برای موسسه اثبات شود، مطابق با قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مصوب اقدام خواهد شد. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: احراز و اثبات تخلف علمی دانشجو پس از اتمام تحصیلات از سوی دانشگاه، منجر به ابطال مدرک تحصیلی صادر شده خواهد شد.
ج: دوره دکتری تخصصی
ماده ۲۸: مدت مجاز تحصیل در دوره دکتری تخصصی برای دانشجویان عادی و استفاده‌کنندگان از معافیت تحصیلی و دانشجویان غیرایرانی حداقل ۶ و حداکثر ۸ نیمسال است و تحصیل در این دوره به‌صورت تمام‌وقت است. مدت سنوات مجاز استفاده‌کنندگان از بورس تحصیلی و دانشجویان مأمور به تحصیل تابع مقررات مصوب هست. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: درصورتی‌که دانشجو در مدت مقرر دانش‌آموخته نشود دانشگاه اختیار دارد مدت تحصیل وی را حداکثر تا ۲ نیمسال افزایش دهد چنانچه دانشجو در این مدت نیز دانش‌آموخته نشود پرونده وی برای تصمیم‌گیری در خصوص ادامه تحصیل به کمیسیون موارد خاص دانشگاه ارجاع می‌گردد.
تبصره: تحصیل همزمان دانشجوی این دوره در همان دوره یا سایر دوره‌های تحصیلی ممنوع است.
ماده ۲۹: تعداد واحدهای درسی دوره دکتری تخصصی آموزشی – پژوهشی ۳۶ واحد است که از این تعداد ۱۲ تا ۱۸ واحد، آموزشی و ۱۸ تا ۲۴ واحد، پژوهشی است که در برنامه درسی هر رشته تحصیلی لحاظ می‌شود. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: دانشجو می‌تواند در هر نیمسال تحصیلی حداقل ۶ و حداکثر ۱۰ واحد درسی اعم از دروس اصلی و جبرانی طبق برنامه اعلام‌شده توسط دانشگاه انتخاب نماید. دانشجو از رعایت شرط حداقل واحد انتخابی در آخرین نیمسال تحصیلیِ بخش آموزشی، معاف است.
ماده ۳۰: نمره ارزشیابی از هر درس به‌صورت عددی از صفر تا ۲۰ محاسبه می‌شود. حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۴ و میانگین کل قابل قبول جهت اخذ رساله پس از گذراندن تمام واحدهای آموزشی ۱۶ است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۳۱: « تغییر رشته » یا « انتقال » دانشجوی دوره دکتری تخصصی در دانشگاه یا به سایر دانشگاه‌ها (دولتی و غیردولتی) ممنوع است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۳۲: تصویب طرح پیشنهادی رساله در گروه آموزشی پس از گذراندن موفقیت‌آمیز ارزیابی جامع، شرط لازم برای اجرای رساله در دوره دکتری تخصصی است. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: رویکردها و سیاست‌های کلان برای جهت‌دهی به محورهای مطالعاتی و تحقیقاتی دانشجویان در انتخاب موضوع و نگارش رساله از سوی معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه تعیین و ضوابط و شرایط اختصاصی انجام آن در قالب رساله را شورای آموزشی دانشگاه تصویب می‌کند.
ماده ۳۳: دانشجوی دوره دکتری تخصصی مجاز است علاوه بر استاد راهنمای اصلی، استاد راهنمای دوم نیز داشته باشد. استاد راهنما به درخواست دانشجو و از میان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه یا سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات مورد تأیید وزارتین با مرتبه علمی حداقل استادیاری با تأیید گروه آموزشی – پژوهشی تعیین می‌شود. انتخاب استاد / استادان مشاور / راهنمای دوم به پیشنهاد استاد راهنما و تأیید گروه آموزشی – پژوهشی از میان اعضای هیئت‌علمی یا افراد دارای صلاحیت با تخصص مرتبط امکان‌پذیر است. (برگشت به فهرست مطالب)
ماده ۳۴: دانشجو پس از تدوین رساله و مشروط بر تأیید استاد / استادان راهنما از حداقل کفایت دستاوردهای علمی (انتشار یک مقاله علمی – پژوهشی معتبر و مستخرج از رساله و یا ثبت پتنت خارجی) مجاز است در حضور هیئت‌داوران از رساله خود دفاع کند. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره ۱: دانشجو می‌تواند با ارائه پذیرش مقاله از رساله خود دفاع نماید ولیکن ارائه مقاله چاپ‌شده هنگام تسویه‌حساب الزامی است.
تبصره ۲: محدوده شاخص‌های کفایت دستاوردهای علمی توسط معاونت آموزشی و با مشارکت معاونت پژوهش و فناوری تعیین و پس از تصویب در شورای آموزشی دانشگاه قابل‌اجرا است.
ماده ۳۵: نمره رساله از ۲۰ ارزشیابی شده و در میانگین کل محاسبه نمی‌شود و ارزشیابی آن به‌صورت کیفی و به شرح زیر انجام می‌شود: (برگشت به فهرست مطالب)
- مردود (کمتر از ۱۶)
- قبول با درجه:
– خوب (۹۹/۱۷-۱۶)
– خیلی خوب (۹۹/۱۸-۱۸)
– عالی (۲۰-۱۹)
تبصره ۱: چنانچه ارزشیابی رساله مردود اعلام شود با تأیید هیئت‌داوران حداکثر یک نیمسال تحصیلی در قالب سنوات مجاز به دانشجو اجازه داده می‌شود تا پس از اعمال نظرات اصلاحی هیئت‌داوران یک‌بار دیگر در جلسه دفاع شرکت کرده و از رساله خود دفاع نماید.
تبصره ۲: دانشجویی که در سنوات مجاز تحصیلی با موفقیت از رساله خود دفاع نکند با رعایت ضوابط مربوط فقط گواهی گذراندن واحدهای درسی را دریافت می‌کند.
ماده ۳۶: ملاک دانش‌آموختگی، گذراندن کلیه واحدهای مصوب دوره، داشتن میانگین کل حداقل ۱۶ و موفقیت در دفاع از رساله است. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: تاریخ دانش‌آموختگی روز دفاع با کسب درجه قبولی از رساله است.
ماده ۳۷: چنانچه دانشجو در حین تحصیل و انجام پژوهش و تدوین رساله مرتکب تخلف علمی (جعل، تقلب، رونوشت برداری، دستبرد ادبی و مانند این‌ها) شود و این موضوع طبق شیوه‌نامه مصوب موسسه برای موسسه اثبات شود، مطابق با قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مصوب اقدام خواهد شد. (برگشت به فهرست مطالب)
تبصره: احراز و اثبات تخلف علمی دانشجو پس از اتمام تحصیلات از سوی دانشگاه، منجر به ابطال مدرک تحصیلی صادرشده خواهد شد.
ماده ۳۸: مسئولیت حسن اجرای این آیین‌نامه و پاسخگویی قانونی به آن بر عهده دانشگاه و نظارت بر اجرا و تفسیر مفاد آن بر عهده معاون آموزشی وزارت است. (برگشت به فهرست مطالب)
این آیین‌نامه به استناد آیین‌نامه مصوب جلسه شماره ۸۸۹ تاریخ ۳۰/۱۰/۱۳۹۶ شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای مقاطع کاردانی / کارشناسی / کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی دانشگاه در حوزه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه با یک مقدمه، ۳۸ ماده و ۲۷ تبصره تهیه گردیده و برای دانشجویان ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ و پس از آن در صورت تصویب در شورای دانشگاه و معاونت آموزشی وزارت لازم‌الاجرا است و تمام آیین‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مغایر با آن لغو و بلااثر می‌شود. دانشگاه می‌تواند حسب مورد نسبت به تدوین شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های جدید در خصوص مفاد این آیین‌نامه اقدام نماید. این شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های جدید حسب مورد پس از تصویب در شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه قابلیت اجرا دارد.